Διοικητικό Δίκαιο
Διοικητικό Δίκαιο. Το διοικητικό δίκαιο είναι το σύστημα των κανόνων βάσει των οποίων ρυθμίζονται η οργάνωση και η λειτουργία της Δημόσιας Διοίκησης, δηλαδή του συνόλου των δημοσίων υπηρεσιών του κράτους και των νομικών προσώπων εκείνων που διακρίνονται ως φορείς άσκησης δημοσίας εξουσίας, καθώς και τις σχέσεις αυτών προς τους πολίτες και τα διοικητικά όργανα. Ωσαύτως θέματα που αφορούν τη διάρθρωση, το προσωπικό, την περιουσία, ή αναφέρονται στο διοικητικό και δικαστικό έλεγχο και στις εκδιδόμενες υπό των παραπάνω υπηρεσιών και νομικών προσώπων διοικητικές πράξεις, όπως και στη διαμόρφωση των σχέσεων προς τρίτους, και ακόμη στη κατ΄ αρμοδιότητα έκταση που δρούν αυτές, διέπονται από το Διοικητικό Δίκαιο που ουσιαστικά αποτελεί τον πιο ζωτικό κοινωνικό κλάδο του συνταγματικού δικαίου. Αφορά στις σχέσεις
Διοίκησης – διοικούμενων, όπου η διοίκηση ασκεί δημόσια εξουσία, δηλαδή θεσπίζει κανόνες δικαίου μονομερώς, χωρίς τη σύμπραξη των διοικούμενων, σε αντίθεση με το ιδιωτικό δίκαιο, όπου υπάρχει ισοτιμία βουλήσεων. Πηγές του Διοικητικού δικαίου είναι το Σύνταγμα, το ευρωπαϊκό δίκαιο, το διεθνές δίκαιο, οι νόμοι και οι κανονιστικές πράξεις της διοίκησης.
Ειδικότερα, το διοικητικό δίκαιο είναι κλάδος του (εσωτερικού) δημοσίου δικαίου (ή πολιτειακού δικαίου), σύστοιχος του Συνταγματικού Δικαίου. Σύνταγμα, καλείται το σύνολο των κανόνων δικαίου οι οποίοι καθορίζουν τον τρόπο δημιουργίας των υπόλοιπων κανόνων δικαίου της έννομης τάξης, ο θεμελιώδης και ιεραρχικά ανώτερος νόμος του κράτους. Το Σύνταγμα καθορίζει τα όργανα, τον τρόπο συγκρότησης και λειτουργίας τους, την αρμοδιότητά τους, την ιεραρχία των οργάνων αυτών και συνεπώς την ιεραρχία της τυπικής ισχύος των κανόνων που θέτουν.
Το Διοικητικό δίκαιο είναι το δίκαιο που διέπει τη δημόσια διοίκηση. Ο συνταγματικός κλάδος ρυθμίζει την οργάνωση και λειτουργία της Πολιτείας, τις σχέσεις της με τις άλλες πολιτείες και τα θεμελιώδη δικαιώματα των προσώπων έναντι της Πολιτείας. Το Διοικητικό Δίκαιο είναι το σύστημα κανόνων Δημοσίου Δικαίου που ρυθμίζει την οργάνωση και λειτουργία της Δημόσιας Διοίκησης καθώς και τις σχέσεις της προς τις υπόλοιπες εξουσίες της Πολιτείας και τους ιδιώτες. Υπό ευρεία έννοια περιλαμβάνει κανόνες δικαίου που αναφέρονται στην οργάνωση και δράση της δημόσιας διοίκηση, είναι δηλαδή δίκαιο Δημόσιας Διοίκησης υπό οργανική έννοια, ακόμη κι όταν ενεργεί ως ιδιώτης (fiscus) – (οργανικό κριτήριο). Υπό στενή έννοια περιλαμβάνει κανόνες δικαίου που είναι ειδικοί σε σχέση με τους κανόνες ιδιωτικού δικαίου, και όχι με βάση τα όργανα, στα οποία απευθύνονται οι κανόνες αυτοί, δεν υπάρχει δηλαδή ισοτιμία βουλήσεων [τυπικό κριτήριο (υπερισχύει)]. Περαιτέρω, το διοικητικό δίκαιο διακρίνεται στη Διοικητική Δικονομία (ή Δικονομικό Διοικητικό Δίκαιο ή Διοικητική Δικαιοσύνη), η οποία ρυθμίζει την οργάνωση της δικαστικής εξουσίας ως προς τα διοικητικά δικαστήρια και τη διεξαγωγή των δικών σε αυτά, και στο Ουσιαστικό Διοικητικό Δίκαιο, που περιλαμβάνει ό,τι δεν υπάγεται στο δικονομικό κλάδο.
Ειδικότερα, το Ουσιαστικό Διοικητικό Δίκαιο διαιρείται αφενός στο Γενικό Διοικητικό Δίκαιο και αφετέρου σε επιμέρους κλάδους όπως το Δημοσιοϋπαλληλικό Δίκαιο, το Δίκαιο Δημοσίων Έργων, Εκπαιδευτικό Δίκαιο… Ένας από τους σημαντικότερους κλάδους του Ειδικού Διοικητικού Δικαίου είναι το Δημοσιονομικό Δίκαιο, το οποίο περιλαμβάνει το Δημόσιο Λογιστικό (ή Δημοσιονομικό Δίκαιο σε στενή έννοια) και το Φορολογικό Δίκαιο.
Το Διοικητικό δίκαιο θεμελιώνεται στην αρχή της νομιμότητας και στο κράτος δικαίου. Οι αρχές που το διέπουν είναι η αρχή της νομιμότητας, η αρχή προστασίας δημόσιου συμφέροντος, η αρχή έγκαιρης και αποτελεσματικής δράσης, η αρχή συνέχειας λειτουργίας των δημοσίων υπηρεσιών, η αρχή χρηστής διοίκησης και προστατευόμενης εμπιστοσύνης, η αρχή αμεροληψίας και η αρχή αναλογικότητας.