Η χωρίς νομική δέσμευση ελεύθερη συμβίωση στην Ελλάδα είναι πλέον μια πραγματικότητα. Είναι γεγονός ότι ο νομοθέτης με την ωρίμασνη της κοινωνίας σταδιακά και με την πάροδο των χρόνων ενσωμάτωνε ρυθμίσεις που υπέκρυπταν αναγνώρθση και έμμεση προαστασία της ελεύθερης συμβίωσης. Δε πρέπει να ξεχνάμε ότι ο νομοθέτης θεσμοθέτησε το δικαίωμα απόκτησης τέκνου με ιατρική υποβοήθηση ακόμη και από άγαμα ζευγάρια (ν.3089/2002 1456 παρ. 1 ΑΚ).

Η νέα νομοθετική ρύθμιση στηρίζεται σε απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Το Ευρωπαϊκό δικαστήριο υπήγαγε την ελεύθερη εκτός γάμου συμβίωση των ανθρώπων  στο πεδίο της διάταξης (άρθρο 8 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου) που προστατεύει την ιδιωτική και οικογενειακή ζωή. Βέβαια καμία χώρα δε δεσμεύεται να υιοθετήσει με νομοθετική παρέμβαση το σύμφωνο ελεύθερης συμβίωσης.

Ασφαλώς, υπάρχει και η αντίθετη άποψη που υποστηρίζει ότι η ένωση των ανθρώπων πρέπει να περιβληθεί το θρησκευτικό τύπο με την τέλεσή του κατά τους κανόνες της Ανατολικής Ορθοδόξου Εκκλησίας του Χριστού.

Σύμφωνα με το νομοθέτη σκοπός των συγκεκριμένω διατάξεων είναι να θέσει ένα νομικό πλαίσιο και να ρυθμίσει αυτού του είδους τη συμβίωση, οριοθετώντας τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των συμβιούντων προσώπων.

Βασικά Χαρακτηριστικά Του συμφώνου Συμβίωσης στην Πράξη.

Α) Αφορά ενώσεις μόνο ετερόφυλων προσώπων.

Β) Ο προσανατολισμός του συμφώνου στοχεύει στην ελευθερία της βούλησης των προσώπων κατά παρέκκλιση από το γάμο. (Τα μέρη αποφασίζουν τη διατήρηση ή τη λύση του χωρίς τη παρέμβαση κάποιου πολιτειακού ή θρησκευτικού ή δικαστικού οργάνου. Επιπλέον, το σύμφωνο είναι άκυρο π.χ. εάν ένα από τα δύο μέρη συνάψει γάμο με τρίτο πρόσωπο).

Γ)Η παραπάνω ιδιωτική βούληση περιορίζεται αναγκαστικά με κανόνες που δεσμεύουν τα μέρη ΜΟΝΟ στις περιπτώσεις

Γ1) Σε θέματα ίδρυσης συγγένειας τέκνου – πατέρα που γεννήθηκε κατά τη διάρκεια του συμφώνου.

Γ2) Στο επώνυμο των παιδιών

Γ3) Στο κληρονομικό διακαίωμα των μερών.

Δ) Η θέση του συμφώνου προς το γάμο (πολιτικό και θρησκευτικό). Το σύμφωνο κατατάσσεται σαφώς κατώτερα από τις δύο αυτές μορφές του γάμου).

Σε κάθε περίπτωση ισχύουν αναλογικά όσα προβλέπονται στον Αστικό Κώδικα στο Κεφάλαιο του Οικογενειακού δικαίου.

Βέβαια, με το σύμφωνο ελύθερης συμβίωσης μπορούν να υπερκεραστούν χωρίς να θιγεί ο θεσμός του γάμου πραγματικά προβλήματα της σύγχρονης κοινωνίας όπως π.χ όταν δημιουργείται κώλυμα προς σύναψη γάμου, λόγω ύπαρξης γάμου ενός από τους δύο συντρόφους ή και των δύο με τρίτο πρόσωπο, του οποίου η λύση είναι αδύνατη για ηθικούς ή οικονομικούς ή άλλους λόγους.

Στην καθημερινή πρακτική, στα ελληνικά δεδομένα, το μέτρο δεν έτυχε και της λαοφιλούς αποδοχής, δεδομένου ότι καταρτίστηκαν μέχρι στιγμής αναλογικά με τον πληθυσμό λίγα συμβόλαια ελεύθερης συμβίωσης.