εργασιακή εφεδρεία : Αντισυνταγματικός ο ν. 4024/2011 για την αυτοδίκαιη απόλυση δημοσίων υπαλλήλων σε προσυνταξιοδοτικό στάδιο – ΟλΣτΕ 3354-3355/2013
εργασιακή εφεδρεία
Α φ ο ύ μ ε λ έ τ η σ ε τ α σ χ ε τ ι κ ά έ γ γ ρ α φ α
Σ κ έ φ θ η κ ε κ α τ ά τ ο Ν ό μ ο
1. Επειδή για την άσκηση της υπό κρίση αιτήσεως καταβλήθηκε το νόμιμο παράβολο (1242716
και 3274057/2012 ειδικά γραμμάτια παραβόλου, σειράς Α΄).
2. Επειδή με την αίτηση αυτή ζητείται η ακύρωση της 107395 οικ./25-11-2011 (Β΄ 3266/30-12-
2011) αποφάσεως του Υπουργού Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων με τίτλο
«Διαπίστωση αυτοδίκαιης κατάργησης κενών οργανικών θέσεων πολιτικού προσωπικού με σχέση
εργασίας δημοσίου δικαίου του φορέα «ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΑ» του Υπουργείου Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και
Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, κατ’ εφαρμογή της παρ 1α του άρθρου 33 του ν. 4024/2011», με την
οποία διαπιστώθηκε η κατάργηση 1.888 κενών οργανικών θέσεων δικαστικών υπαλλήλων, όπως
οι θέσεις αυτές προσδιορίζονται ειδικότερα στην ως άνω απόφαση κατά κατηγορία και κλάδο.
3. Επειδή, καθ’ ερμηνεία του δικογράφου, με την υπό κρίση αίτηση ζητείται επίσης η ακύρωση της
συναφούς 115821 οικ.2011/12-1-2012 κοινής αποφάσεως των Υπουργών Διοικητικής
Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης – Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων
Δικαιωμάτων, που εκδόθηκε πριν από την άσκηση της ανωτέρω αιτήσεως και φέρει τον τίτλο
«Διατήρηση κενών οργανικών θέσεων των δικαστικών υπαλλήλων και του βοηθητικού
προσωπικού που υπερβαίνουν ανά κλάδο το 60% των προβλεπόμενων» (Β΄ 62/25-1-2012), κατά
το μέρος που με την απόφαση αυτή καταργούνται εμμέσως διακόσιες τριάντα εννέα (239) επί
πλέον κενές οργανικές θέσεις δικαστικών υπαλλήλων, κατ’ εφαρμογή των δύο τελευταίων εδαφίων
της ως άνω παρ. 1α του άρθρου 33 του ν. 4024/2011 (Α΄ 226/27-10-2011) και με τον τρόπο
αυτό συμπληρώθηκε ο αριθμός των καταργούμενων, βάσει της εν λόγω παραγράφου 1α,
οργανικών θέσεων δικαστικών υπαλλήλων.
4. Επειδή η κρινόμενη αίτηση εισάγεται στην Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας, λόγω
της μείζονος σπουδαιότητάς της, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 14 παρ. 2 εδ. α΄ του π.δ/τος
18/1989 (Α΄ 8), κατόπιν της από 28-3-2012 πράξεως του Προέδρου του Δικαστηρίου.
5. Eπειδή, η ως άνω αίτηση ακυρώσεως ασκείται εμπροθέσμως και κατά το μέρος που στρέφεται
κατά της πρώτης προσβαλλόμενης υπουργικής αποφάσεως, καθόσον από την 25-1-2012,
ημερομηνία πραγματικής κυκλοφορίας του φύλλου της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως, στο οποίο
δημοσιεύθηκε η απόφαση αυτή (βλ. την Γ39437/16-3-2012 βεβαίωση του Προϊσταμένου του
Τμήματος Α4 του Εθνικού Τυπογραφείου), η οποία, κατά πάγια νομολογία του Δικαστηρίου
(ΣτΕ3060/2011, 350/2011, 1356/2010, 3973/2009 Ολομ., 1849/1990, 2081/1987 Ολομ. κ.α.),
κινεί την προθεσμία της αιτήσεως ακυρώσεως, όταν η ημερομηνία του φύλλου της Ε.τ.Κ. δεν
συμπίπτει με την πραγματική κυκλοφορία του, όπως εν προκειμένω, μέχρι την κατάθεση της
αιτήσεως, στις 22-3-2012, δεν παρήλθε η κατά το άρθρο 46 παρ. 1 του π.δ/τος 18/1989 (Α΄8)
εξηκονθήμερη προθεσμία.
6. Επειδή η αιτούσα Ομοσπονδία, όπως προκύπτει από το καταστατικό της, είναι δευτεροβάθμια
συνδικαλιστική οργάνωση των δικαστικών υπαλλήλων (άρθρο 1), έχει δε ως σκοπό, μεταξύ
άλλων, την προστασία των εργασιακών και γενικότερων συμφερόντων των ως άνω υπαλλήλων
και τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας τους, καθώς και την αναβάθμιση και την ανεξαρτησία
της
Δικαιοσύνης (άρθρο 2). Με το κατατεθέν, εντός της ταχθείσας από τον Πρόεδρο του Δικαστηρίου
προθεσμίας, από 18-2-2013 υπόμνημα, προς θεμελίωση του εννόμου συμφέροντός της, προβάλλει
ότι η κάλυψη των κενών οργανικών θέσεων των δικαστηρίων θα καταστήσει αποδοτικότερες τις
γραμματείες των δικαστηρίων και θα ελαφρύνει το έργο τους. Ενόψει αυτού, κατά τη γνώμη που
επικράτησε στο Δικαστήριο, με έννομο συμφέρον η ως άνω Ομοσπονδία επιδιώκει την ακύρωση
των προσβαλλόμενων υπουργικών αποφάσεων, ισχυριζόμενη ότι η πληττόμενη ρύθμιση με την
μείωση των κενών οργανικών θέσεων των δικαστικών υπαλλήλων θα έχει πράγματι δυσμενείς
επιπτώσεις στην αποτελεσματική λειτουργία των δικαστηρίων και κατά συνέπεια θα επηρεάσει
δυσμενώς και τις συνθήκες εργασίας των δικαστικών υπαλλήλων, τους οποίους θα επιβαρύνει με
πρόσθετα καθήκοντα (πρβλ. ΣτΕ 1544/1992 Ολομ.).
Μειοψήφισε η Σύμβουλος Αικατερίνη Χριστοφορίδου, η οποία διατύπωσε την ακόλουθη γνώμη: Η
οργάνωση, όπως και ο καθορισμός αρμοδιοτήτων δημόσιας υπηρεσίας από τον νομοθέτη ή
δυνάμει νομοθετικής εξουσιοδοτήσεως από την κανονιστικώς δρώσα Διοίκηση, ανάγεται στην
κανονιστική σχέση μεταξύ κράτους και υπαλλήλων, ως οργάνων του, και δεν παρέχει σε
συνδικαλιστικό όργανο των υπαλλήλων έννομο συμφέρον προς ένδικη αμφισβήτηση ρυθμίσεως ή
παραλείψεως ρυθμίσεως σχετικής με την οργάνωση της δημόσιας υπηρεσίας και τον καθορισμό
των αρμοδιοτήτων αυτών (πρβλ. ΣτΕ 847, 1985/2002, 4603, 4604/2005, 1089/2008 κ.ά.).
Συνεπώς, οι ανωτέρω ισχυρισμοί της αιτούσης Ομοσπονδίας δεν θεμελιώνουν έννομο συμφέρον
της προς άσκηση της κρινόμενης αιτήσεως κατά των εν λόγω υπουργικών αποφάσεων που
αφορούν κατάργηση κενών οργανικών θέσεων υπαλλήλων των δικαστηρίων.
7. Επειδή ο Ν. 4024/2011 «Συνταξιοδοτικές ρυθμίσεις, ενιαίο μισθολόγιο – βαθμολόγιο, εργασιακή
εφεδρεία και άλλες διατάξεις εφαρμογής του μεσοπρόθεσμου πλαισίου δημοσιονομικής
στρατηγικής 2012-2015» ορίζει στο άρθρο 4 (που περιλαμβάνεται στο κεφάλαιο δεύτερο, με τίτλο:
«Σύστημα βαθμολογικών προαγωγών και μισθολογικές εξελίξεις των υπαλλήλων του κράτους, των
οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης α΄ και β΄ βαθμού και άλλων φορέων του δημόσιου τομέα και
συναφείς διατάξεις»), όπως το άρθρο αυτό ίσχυε κατά τον κρίσιμο εν προκειμένω χρόνο, τα εξής:
«Πεδίο εφαρμογής – 1. Στις διατάξεις του παρόντος Κεφαλαίου υπάγονται οι μόνιμοι και δόκιμοι
πολιτικοί υπάλληλοι και οι υπάλληλοι με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου
(ΙΔΑΧ): α) του Δημοσίου, β) των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) πρώτου και δεύτερου
βαθμού, γ) των Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου (Ν.Π.Δ.Δ.), συμπεριλαμβανομένου του
Οργανισμού Γεωργικών Ασφαλίσεων (Ο.Γ.Α). Επίσης υπάγονται: α) οι εκπαιδευτικοί της
πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, β) οι υπάλληλοι της Γραμματείας των
Δικαστηρίων
και Εισαγγελιών, των Εμμισθων Υποθηκοφυλακείων και Κτηματολογικών Γραφείων της χώρας, γ)
οι ιατροί υπηρεσίας υπαίθρου και οι μόνιμοι αγροτικοί ιατροί, δ) οι υπάλληλοι της Βουλής,
σύμφωνα με τα ειδικότερα οριζόμενα στον Κανονισμό της, και της Προεδρίας της Δημοκρατίας με
την επιφύλαξη των οριζομένων στο π.δ. 351/1991 (Α’ 121), όπως ισχύει, ε) οι διοικητικοί
υπάλληλοι των Ανεξάρτητων Αρχών, της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς και της Επιτροπής Λογιστικής
Τυποποίησης και Ελέγχων, στ) οι υπάλληλοι των Περιφερειακών Ενώσεων Δήμων (Π.Ε.Δ.), της
Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος (Κ.Ε.Δ.Ε.) και της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδος (ΕΝ.Π.Ε.), ζ) οι
υπάλληλοι και, με την επιφύλαξη της επόμενης παραγράφου, οι θρησκευτικοί λειτουργοί των
νομικών προσώπων της Ανατολικής Ορθοδόξου Εκκλησίας του Χριστού, των εξομοιούμενων προς
αυτά κατά την παράγραφο 3, του άρθρου 63, του ν.3801/2009 (Α’ 163) των λοιπών εκκλησιών,
δογμάτων και κατά το άρθρο 13 του Συντάγματος γνωστών θρησκειών, που επιβαρύνουν τον
Κρατικό Προϋπολογισμό. 2. Υπάλληλοι και λειτουργοί που δεν εμπίπτουν ευθέως στις διατάξεις της
προηγούμενης παραγράφου … εξαιρούνται από το πεδίο εφαρμογής των διατάξεων του παρόντος
Κεφαλαίου, με την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 17». Εξ άλλου, ο ίδιος Ν. 4024/2011,
ορίζει στο άρθρο 33 (το οποίο περιλαμβάνεται στο κεφάλαιο τρίτο με τίτλο: «Κατάργηση κενών
οργανικών θέσεων στο δημόσιο τομέα,προσυνταξιοδοτική διαθεσιμότητα και εργασιακή
εφεδρεία») τα εξής: «Κατάργηση κενών οργανικών θέσεων και προσυνταξιοδοτική διαθεσιμότητα
–
1. α. Οι κενές, κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου, οργανικές θέσεις πολιτικών δημοσίων
υπαλλήλων, υπαλλήλων των Ο.Τ.Α. πρώτου και δεύτερου βαθμού και των λοιπών νομικών
προσώπων δημοσίου δικαίου, καταργούνται με την επιφύλαξη των διατάξεων των επόμενων
εδαφίων της παρούσας παραγράφου. Εξαιρούνται οι κενές οργανικές θέσεις: α) για τις οποίες έχει
εκδοθεί κατά το χρόνο έναρξης ισχύος του παρόντος νόμου έγκριση πρόσληψης προσωπικού
σύμφωνα με το άρθρο 2 της ΠΥΣ 33/2006 (Α` 280), β) για την πλήρωση των οποίων έχει εκδοθεί
πράξη προκήρυξης μέχρι τη δημοσίευση του παρόντος νόμου, γ) του νοσηλευτικού προσωπικού
και του παραϊατρικού προσωπικού των δημοσίων νοσηλευτικών ιδρυμάτων……….., δ) του
κλάδου
των ιατρών του Ε.Σ.Υ., των φορέων κοινωνικής πρόνοιας και του Ε.Κ.Α.Β., ε) του εκπαιδευτικού
προσωπικού της ανώτατης βαθμίδας εκπαίδευσης, στ) του διπλωματικού κλάδου και των
εξομοιούμενων με αυτόν βαθμολογικά και μισθολογικά κλάδων του Υπουργείου Εξωτερικών,
καθώς και της Ε.Υ.Π. και του καλλιτεχνικού προσωπικού της Ορχήστρας Λυρικής Σκηνής, της
Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών και της Κρατικής Ορχήστρας Θεσσαλονίκης ……. Αν οι κενές
οργανικές θέσεις υπερβαίνουν, ανά κλάδο ή κατηγορία Υπουργείου, Ο.Τ.Α. ή Ν.Π.Δ.Δ., το 60% των
θέσεων που προβλέπονται από τον οικείο οργανισμό, ο αριθμός των θέσεων που καταργείται κατά
κατηγορία και κλάδο, ανά Υπουργείο, Ο.Τ.Α. ή Ν.Π.Δ.Δ. ορίζεται με την κοινή απόφαση του
επομένου εδαφίου. Με κοινή απόφαση του Υπουργού Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής
Διακυβέρνησης και του κατά περίπτωση αρμόδιου Υπουργού που εκδίδεται εντός δύο μηνών από
την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου προσδιορίζονται κατ’ αριθμό, κλάδο και κατηγορία οι
οργανικές θέσεις που καταργούνται κατά τα ανωτέρω. β. Το δεύτερο εδάφιο της παραγράφου 2
του άρθρου 155 του Κώδικα Κατάστασης Δημοσίων Πολιτικών Διοικητικών Υπαλλήλων και
Υπαλλήλων Ν.Π.Δ.Δ. (Υ.Κ.), που κυρώθηκε με το ν. 3528/2007 (Α΄ 26), όπως το εδάφιο αυτό
προστέθηκε με την παρ. 19 του άρθρου 10 του ν. 3863/2010 (Α΄ 115), το δεύτερο εδάφιο της
παραγράφου 2 του άρθρου 159 του Κώδικα Κατάστασης Δημοτικών και Κοινοτικών Υπαλλήλων
(Κ.Κ.Δ.Κ.Υ) που κυρώθηκε με το ν. 3584/2007 (Α΄ 143), όπως το εδάφιο αυτό προστέθηκε με την
παρ. 5 του άρθρου 11 του ν. 4018/2011 (Α΄ 215) και το τρίτο εδάφιο της παραγράφου 2 του
άρθρου 145 του Κώδικα Δικαστικών Υπαλλήλων που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν.
2812/2000 (Α΄ 64), όπως το εδάφιο αυτό προστέθηκε με την παρ. 1 του άρθρου 63 του ν.
3900/2010 (Α΄ 213), καταργούνται. Υπάλληλοι που παρέμειναν στην υπηρεσία δυνάμει των
διατάξεων που καταργούνται με το προηγούμενο εδάφιο, και υπηρετούν, απολύονται αυτοδικαίως
από την υπηρεσία σύμφωνα με τα οριζόμενα στο πρώτο εδάφιο της παραγράφου 2 του άρθρου
155 του Υ.Κ. και στο πρώτο εδάφιο της παραγράφου 2 του άρθρου 159 του Κ.Κ.Δ.Κ.Υ., καθώς και
στο τρίτο εδάφιο της παραγράφου 2 του άρθρου 145 του Κώδικα Δικαστικών Υπαλλήλων, με την
παρέλευση ενός μηνός και την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου. γ. ……….». Το άρθρο 35 του
ίδιου νόμου, το οποίο έχει τίτλο «Αναδιοργάνωση Δημοσίων Υπηρεσιών – Ανακατανομή οργανικών
θέσεων», ορίζει τα εξής: «1. Σε κάθε Υπουργείο συστήνεται δια του παρόντος Επιτροπή
Αναδιοργάνωσης Δημοσίων Υπηρεσιών ……….. Έργο της Επιτροπής είναι ο έλεγχος της
υφισταμένης
οργανωτικής διάρθρωσης του οικείου Υπουργείου και των εποπτευομένων από αυτό νομικών
προσώπων δημοσίου δικαίου, ο εντοπισμός υπηρεσιακών μονάδων που έχουν προδήλως
περιορισμένο αντικείμενο αρμοδιοτήτων ή στις οποίες υπηρετεί προσωπικό που πλεονάζει ή
ελλείπει σε σχέση με τις ασκούμενες από την υπηρεσιακή μονάδα αρμοδιότητες και η ανακατανομή
των οργανικών θέσεων στις υπηρεσιακές μονάδες του Υπουργείου ή του Ν.Π.Δ.Δ. ανάλογα με τις
υπηρεσιακές ανάγκες. 2. Η ανακατανομή των οργανικών θέσεων διενεργείται με κοινή απόφαση
του Υπουργού Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης και του κατά
περίπτωση αρμόδιου Υπουργού ύστερα από εισήγηση της οικείας Επιτροπής Αναδιοργάνωσης μέχρι
την 31.12.2011, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Με την απόφαση
ανακατανομής προσδιορίζονται κατά κλάδο και κατά κατηγορία οι τυχόν πλεονάζουσες οργανικές
θέσεις προσωπικού. 3. Οι θέσεις που πλεονάζουν μεταφέρονται με κοινή απόφαση των Υπουργών
Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης και Οικονομικών και των αρμόδιων
κατά περίπτωση Υπουργών, στα Υπουργεία ή και Ν.Π.Δ.Δ. στα οποία ελλείπουν αναγκαίες οργανικές
θέσεις, σύμφωνα με την εισήγηση της Επιτροπής Αναδιοργάνωσης που προβλέπεται στην
παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου και εάν δεν ελλείπουν, καταργούνται. 4. Από 1.1.2012 τίθεται
σε εφαρμογή διαδικασία αξιολόγησης των οργανικών μονάδων και του προσωπικού των φορέων
του δημόσιου και του ευρύτερου δημόσιου τομέα, όπως ειδικότερα οι φορείς αυτοί
προσδιορίζονται με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Διοικητικής Μεταρρύθμισης
και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, η οποία εκδίδεται έως 31.12.2011. Η διαδικασία αξιολόγησης
διενεργείται με αξιοκρατικά – επιστημονικά κριτήρια με τη συνδρομή και εξωτερικών συμβούλων
και ολοκληρώνεται το αργότερο μέχρι 31.12.2012. Η αξιολόγηση του προσωπικού τελεί υπό την
εποπτεία του ΑΣΕΠ, το οποίο έχει ως αρμοδιότητα ιδίως να παρακολουθεί και να προβαίνει σε
σχετικές υποδείξεις, με σκοπό την αξιολόγηση σύμφωνα με τις αρχές της αξιοκρατίας και της
αντικειμενικότητας. Βάσει του αποτελέσματος της αξιολόγησης και το αργότερο μέχρι 31.12.2013,
ολοκληρώνεται η αναδιάρθρωση των δημοσίων υπηρεσιών, συντάσσονται νέα οργανογράμματα,
καταργούνται υπηρεσιακές μονάδες περιορισμένου αντικειμένου ή αρμοδιοτήτων, μετακινείται ή
μετατίθεται το προσωπικό αυτών και καταργούνται οργανικές θέσεις που πλεονάζουν. 5. Από την
έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου, κατά τη διάρκεια εφαρμογής του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου
Δημοσιονομικής Στρατηγικής επιτρέπεται η μετάθεση ή μετάταξη υπαλλήλου, περιλαμβανομένων
των μετατάξεων των άρθρων 69, 70 και 72 του Υπαλληλικού Κώδικα, και χωρίς να υπάρχει κενή
οργανική θέση στην υπηρεσία, στον κλάδο ή τον φορέα που μετατάσσεται ή μετατίθεται, με
ταυτόχρονη μεταφορά της θέσης που κατέχει ο υπάλληλος». Στο άρθρο 43 παράγραφος 1 του
ιδίου νόμου ορίζεται ότι: «Η ισχύς του παρόντος νόμου αρχίζει από τη δημοσίευσή του στην
Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, εκτός εάν ορίζεται διαφορετικά στις επί μέρους διατάξεις του». Τέλος
ο μεταγενέστερος Ν. 4038/2012 (φ. 14/2.2.2012) ορίζει στο άρθρο 6 ότι: “1. … 8. Στην
παράγραφο
1γ του άρθρου 33 του ν.4024/2011 (Α’ 226) προστίθεται εδάφιο β΄ ως εξής: «1γ) Κατ’ εξαίρεση
της παρούσας υποπαραγράφου, δεν τίθενται σε διαθεσιμότητα λόγω επικείμενης συνταξιοδότησης
(προσυνταξιοδοτική διαθεσιμότητα) οι υπάλληλοι των γραμματειών των δικαστηρίων και
εισαγγελιών, του Ελεγκτικού Συνεδρίου, των εμμίσθων υποθηκοφυλακείων και κτηματολογικών
γραφείων της χώρας. Έναρξη ισχύος της παρούσας ορίζεται η 27.10.2011.» 9. … 10. …….».
8. Επειδή από τις διατάξεις του Ν. 4024/2011, που παρατέθηκαν στην προηγούμενη σκέψη,
προκύπτει ότι στις καταργούμενες βάσει του άρθρου 33 παράγραφος 1 εδάφιο α΄ του νόμου
αυτού θέσεις δεν περιλαμβάνονται πάντως οι κενές οργανικές θέσεις των δικαστικών υπαλλήλων,
οι οποίοι συμβάλλουν ενεργώς στο δικαιοδοτικό έργο των δικαστηρίων (ΣτΕ 3034/2008
Ολομέλεια, 1540/2013 Ολομ.) και αποτελούν ειδική κατηγορία υπαλλήλων για την οποία έχουν
εισαχθεί ειδικές ρυθμίσεις στο Σύνταγμα (άρθρο 92), (ΣτΕ 1482/2002, 108-116/1997 Ολομέλεια)
και έχει θεσπισθεί αυτοτελής κώδικας που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του Ν. 2812/2000 (Α΄
6). Τούτο προκύπτει κυρίως από την γραμματική διατύπωση και την συνδυασμένη ερμηνεία των
διατάξεων του άρθρου 33 και του άρθρου 4 του εν λόγω νόμου. Ειδικότερα, στην παράγραφο 1
του άρθρου 4, στην οποία απαριθμούνται οι υπαγόμενες στο Κεφάλαιο Δεύτερο του νόμου
κατηγορίες υπαλλήλων, μνημονεύονται στο πρώτο εδάφιο οι «μόνιμοι και δόκιμοι πολιτικοί
υπάλληλοι και οι υπάλληλοι με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου (ΙΔΑΧ) α) του Δημοσίου, των
οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) πρώτου και δεύτερου βαθμού, γ) των Νομικών
Προσώπων Δημοσίου Δικαίου, συμπεριλαμβανομένου του Οργανισμού Γεωργικών Ασφαλίσεων
(Ο.Γ.Α.)», σε άλλη δε διάταξη, που περιέχεται στο επόμενο εδάφιο της ίδιας παραγράφου,
αναφέρονται, υπό στοιχ. α έως ζ, ειδικές κατηγορίες υπαλλήλων, μεταξύ των οποίων «οι υπάλληλοι
της Γραμματείας των Δικαστηρίων και των Εισαγγελιών» (στοιχ. β). Εξάλλου, στο άρθρο 33 παρ. 1
εδάφιο α΄ του ίδιου νόμου, που ανήκει στο Κεφάλαιο Τρίτο του νόμου, το οποίο αφορά το
διαφορετικό, επίμαχο στην παρούσα υπόθεση, ζήτημα της κατάργησης οργανικών θέσεων,
ορίζεται ότι καταργούνται οι κενές, κατά την έναρξη ισχύος του νόμου, οργανικές θέσεις
«πολιτικών δημοσίων υπαλλήλων, υπαλλήλων των Ο.Τ.Α. πρώτου και δεύτερου βαθμού και των
λοιπών νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου», δηλαδή κατηγοριών υπαλλήλων, οι οποίοι
μνημονεύονται στο προαναφερόμενο πρώτο εδάφιο της παραγράφου 1 του άρθρου 4, ουδεμία δε
αναφορά γίνεται σε θέσεις των κατηγοριών υπαλλήλων, οι οποίες απαριθμούνται ιδιαιτέρως στο
επόμενο εδάφιο της παραγράφου αυτής και στις οποίες, κατά τα ανωτέρω εκτιθέμενα,
περιλαμβάνονται οι υπάλληλοι της γραμματείας των δικαστηρίων και των εισαγγελιών. Εξ άλλου,
ούτε στις διατάξεις του άρθρου 35 του Ν. 4024/2011, με τις οποίες ρυθμίζονται θέματα
ανακατανομής των οργανικών θέσεων, γίνεται αναφορά στους δικαστικούς υπαλλήλους ή στις
υπηρεσίες των γραμματειών των δικαστηρίων. Και ναι μεν στο εδάφιο β΄ της ως άνω παραγράφου
1 του άρθρου 33 περιέχεται ρύθμιση που αφορά τους δικαστικούς υπαλλήλους και, συγκεκριμένα,
καταργείται το άρθρο 145 του Κώδικα δικαστικών υπαλλήλων, με το οποίο είχε προβλεφθεί η
δυνατότητα παραμονής στην υπηρεσία για ορισμένο χρονικό διάστημα όσων πληρούν
προϋποθέσεις αυτοδίκαιης αποχωρήσεως λόγω συνταξιοδοτήσεως, η διάταξη, όμως, αυτή αφορά
διαφορετικό ζήτημα που δεν συναρτάται με την κατάργηση των κενών οργανικών θέσεων, το
οποίο αφορά το εδάφιο α΄ της ίδιας παραγράφου 1. Επομένως οι δικαστικοί υπάλληλοι δεν
εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της διατάξεως του άρθρου 33 παράγραφος 1 εδάφιο α΄ του Ν.
4024/2011. Η ερμηνευτική αυτή εκδοχή ανταποκρίνεται σε όσα εκτίθενται στην αιτιολογική
έκθεση του νόμου αυτού, στην οποία ως υποκείμενα των ρυθμίσεων του άρθρου 33
μνημονεύονται οι δημόσιοι πολιτικοί υπάλληλοι, οι υπάλληλοι των οργανισμών τοπικής
αυτοδιοικήσεως και των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου, ως σκοπός δε των ρυθμίσεων
αυτών αναφέρεται «ο εξορθολογισμός και ο περιορισμός του υπέρμετρα διογκωμένου δημόσιου
τομέα, ο οποίος με δεδομένη την οξεία δημοσιονομική κρίση, επιβαρύνει υπέρμετρα τις δημόσιες
δαπάνες κατά τρόπο που δεν είναι δυνατόν πλέον να εξυπηρετηθεί …», δεδομένου και ότι το
επιχείρημα της υπέρμετρης διόγκωσης των υπηρεσιών του δημόσιου τομέα δεν ισχύει, πάντως, για
τις γραμματείες των δικαστηρίων και εισαγγελιών αφού είναι κοινώς γνωστό ότι ο συνολικός
αριθμός των δικαστικών υπαλλήλων είναι λίαν περιορισμένος και κατά κανόνα ανεπαρκής για την
υποστήριξη της δικαστικής λειτουργίας. Τέλος, η εισαχθείσα με το άρθρο 6 παράγραφος 8 του Ν.
4038/2012 αναδρομική ρύθμιση, τελούσα σε αρμονία προς την προεκτεθείσα έννοια των
προαναφερθεισών διατάξεων, αποβλέπει στην αποσαφήνιση του περιεχομένου τους, εν όψει
μάλιστα του σκοπού της, δεδομένου ότι, όπως εκτίθεται στην σχετική αιτιολογική έκθεση του
τελευταίου αυτού νόμου, η διάταξη αυτή εισήχθη εν όψει των κριθέντων με το 41/2011 πρακτικό
του Πενταμελούς Υπηρεσιακού Συμβουλίου του Συμβουλίου της Επικρατείας, με το οποίο έγινε
δεκτό ότι οι δικαστικοί υπάλληλοι δεν υπάγονται στις ρυθμίσεις περί καταργήσεως οργανικών
θέσεων του άρθρου 33 παράγραφος 1 εδάφιο α΄ του Ν. 4024/2011, διαλαμβάνεται δε περαιτέρω
ότι «η θέσπιση μέτρων, όπως η κατάργηση των κενών οργανικών θέσεων, αλλά και η θέση σε
εργασιακή εφεδρεία και η θέση σε προσυνταξιοδοτική διαθεσιμότητα, όπως προβλέπονται στον Ν.
4024/2011, θα δυσχέραινε σε καθοριστικό βαθμό, αν δεν ματαίωνε, την επίτευξη του … σκοπού
του νομοθέτη για την επιτάχυνση της απονομής της δικαιοσύνης» (βλ. ΣτΕ 1540/2013 Ολομ.).
9. Επειδή, στην προκειμένη περίπτωση, κατ΄ επίκληση της προεκτεθείσας διατάξεως του άρθρου
33 παρ.1α του ν. 4024/2011, εκδόθηκε η προσβαλλόμενη 107395 οικ./25-11-2011 απόφαση του
Υπουργού Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (Β΄ 3266/30-12-2011), με την
οποία διαπιστώθηκε, κατά τα προαναφερθέντα, η αυτοδίκαιη κατάργηση 1.888 κενών οργανικών
θέσεων δικαστικών υπαλλήλων των κλάδων Γραμματέων (κατηγορίες ΠΕ, ΤΕ, και ΔΕ ενιαίες) και
Επιμελητών Δικαστηρίων (κατηγορία ΥΕ) των Πολιτικών και Ποινικών Δικαστηρίων και
Εισαγγελιών, των Διοικητικών Δικαστηρίων, της Γενικής Επιτροπείας της Επικρατείας στα
Διοικητικά Δικαστήρια και του Συμβουλίου της Επικρατείας, καθώς και μιάς θέσεως του κλάδου
Πληροφορικής (κατηγορίες ΠΕ, ΤΕ ενιαίες) του Συμβουλίου της Επικρατείας. Στην ίδια υπουργική
απόφαση επισημαίνεται ότι οι κενές οργανικές θέσεις που υπερέβαιναν το 60% των οριζόμενων
στον οικείο οργανισμό κενών οργανικών θέσεων, κατά κατηγορία και κλάδο προσωπικού,
ανέρχονταν συνολικά σε πεντακόσιες πενήντα έξι (556) θέσεις, εκ των οποίων ο αριθμός που θα
καταργείτο επρόκειτο να προσδιορισθεί με την προβλεπόμενη από το τελευταίο εδάφιο της
προεκτεθείσας παρ. 1α του άρθρου 33 του ν. 4024/2011 κοινή υπουργική απόφαση. Ενόψει
αυτού, με την εκδοθείσα, κατ’ εφαρμογή της τελευταίας αυτής διατάξεως, 115821 οικ.2011/12-1-
2012 κοινή απόφαση των Υπουργών Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης
-Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (Β΄ 62/25-1-2012 ), που
συμπροσβάλλεται, ορίσθηκε ότι: «Α) Διατηρούμε τις πιο κάτω κενές οργανικές θέσεις των
δικαστικών υπαλλήλων και του βοηθητικού προσωπικού που υπερβαίνουν ανά κλάδο το 60% των
προβλεπόμενων, ήτοι τριακόσιες δέκα επτά (317) κενές οργανικές θέσεις μονίμου προσωπικού,
όπως αναλυτικά προσδιορίζονται, κατά κατηγορία, κλάδο και τομέα, ως ακολούθως:………… Β)
Διατηρούμε τις 40 θέσεις κλάδου ΠΕ Πληροφορικής και τις 60 θέσεις κλάδου ΤΕ Πληροφορικής που
συστήθηκαν στις δικαστικές υπηρεσίες της χώρας με το άρθρο 7 παρ. 4 του Ν. 3060/2002 (ΦΕΚ
242/Α/11.10.2002)». Με την τελευταία αυτή κοινή υπουργική απόφαση καθίσταται πρόδηλο ότι
εμμέσως καταργούνται οι λοιπές διακόσιες τριάντα εννέα (239) από τις ως άνω πεντακόσιες
πενήντα έξι (556) θέσεις.
10. Επειδή, ενόψει των όσων έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, τόσο η πρώτη
προσβαλλόμενη υπουργική απόφαση, όσο και η δεύτερη, κατά το μέρος που προσβάλλεται με την
υπό κρίση αίτηση ακυρώσεως, είναι μη νόμιμες, διότι στους δικαστικούς υπαλλήλους και, κατ’
επέκταση, στον φορέα «ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΑ» του Υπουργείου Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων
Δικαιωμάτων, δεν έχει πεδίο εφαρμογής η διάταξη του άρθρου 33 παρ.1 α΄ του ν. 4024/2011. Για
το λόγο αυτό, που βασίμως προβάλλεται, πρέπει να γίνει δεκτή η κρινόμενη αίτηση ακυρώσεως και
να ακυρωθεί, η μεν πρώτη των προσβαλλόμενων υπουργικών αποφάσεων καθ’ ολοκληρίαν, η δε
δεύτερη κατά το μέρος που συνεπάγεται κατάργηση των ανωτέρω 239 θέσεων. Κατά τη γνώμη
όμως, της Συμβούλου Αικατερίνης Χριστοφορίδου, σύμφωνα με όσα υποστήριξε προηγουμένως, η
αίτηση ακυρώσεως θα έπρεπε να απορριφθεί, ως απαράδεκτη, ελλείψει εννόμου συμφέροντος της
αιτούσας Ομοσπονδίας. Κατόπιν των ανωτέρω, παρέλκει ως αλυσιτελής η εξέταση των λοιπών
προβαλλομένων λόγων ακυρώσεως.
Δ ι ά τ α ύ τ α
Δέχεται την αίτηση.
Ακυρώνει την 107395 οικ./25-11-2011 (Β΄ 3266/30-12-2011) απόφαση του Υπουργού
Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, καθώς και την 115821 οικ. 2011/12-1-
2012 κοινή απόφαση των Υπουργών Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης
– Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, κατά το μέρος που συνεπάγεται
κατάργηση διακοσίων τριάντα εννέα (239) θέσεων δικαστικών υπαλλήλων υπηρεσιών, στις οποίες
οι κενές θέσεις υπερβαίνουν ανά κλάδο το 60% των προβλεπόμενων στον οικείο οργανισμό, κατά
το αιτιολογικό.