αλλαγές στο ποινικό δίκαιο ύστερα από 61 χρόνια;
αλλαγές στο ποινικό δίκαιο
αλλαγές στο ποινικό δίκαιο
Με αφορμή την εν γένει οικονομική κατάσταση της χώρας και τα αυστηρά χρονοδιαγράμματα των αλλαγών και των μεταρρυθμίσεων που πρέπει να γίνουν για τη χώρα, επιχειρήθηκε να γίνει μια προσπάθεια (όλα δείχνουν ότι θα είναι αποτυχημένη) για την επιτάχυνση της απονομής δικαιοσύνης και την δίκαιη δίκη (υπονοούμενα από την εκτελεστική εξουσία ότι μέχρι τώρα ίσως και να μην ήταν τόσο δίκαιη ή απλά ένας άστοχος υπερτιτλος;)
Το ερώτημα είναι αν και κατά πόσο οι αλλαγές αυτές μπορούν να υποστηριχθούν από τις υπάρχουσες δομές που συγκροτούν τα δικαστήρια της χώρας.
Ένα αποτυχημένο μέτρο επιτάχυνσης απονομής της δικαιοσύνης είναι η μεταφορά της ύλης από τα πρωτοδικεία στα ειρηνοδικεία τηςε χώρας. Ρωτήσανε άραγε εάν τα ειρηνοδικειά έχουν την υποδομή να δεχτούν όλο αυτό τον όγκο δικογράφων, αιτήσεων, πιστοποιητικών τη στιγμή που δεν έχουν μηχανοργάνωση για τα πιο στοιχειώδη πράγματα.
Εϊναι περισσότερο δίκαιη η δίκη όταν για τη συζήτηση της εφέσεως πρέπει να έχει καταβληθεί παράβολο υπερ του δημοσίου 200 ευρώ? Εάν κάποιος δεν έχει χρήματα δηλαδή δεν θα κααθέσει έφεση όχι επειδή δε θέλει αλλά επειδή δε μπορεί. Το όφελος είναι ότι δεν θα επιβαρύνουμε το εφετείο? Και είμαστε τόσο σίγουροι ότι η πρωτόδικη απόφαση πληροί όλες τις προϋποθέσεις ορθής δικαιοδοτικής κρίσης;
Ως προς τις αλλαγές στο Ποινικό Κώδικα αυτές θα τεούν σε διαβούλευση και θα ανατρέψουν εντελώς τα μέχρι τώρα δεδομένα στο χώρο της ποινικής δικαιοσύνης:
1) Καταργείται η διάκριση μεταξύ φυλάκισης και κάθειρξης, και προβλέπεται, πλέον, κατά τα ευρωπαϊκά πρότυπα, ενιαία ποινή φυλάκισης.
Τα ισόβια μπορούν πλέον να μην είναι μονόδρομος για τα δικαστήρια αν δεν αναγνωριστούν ελαφρυντικά στο δράστη (σε περιπτώσεις βαρέων αδικημάτων, όπως ανθρωποκτονίες, απάτη σε βάρος του δημοσίου κ.λπ.), αλλά να επιβάλλεται διαζευκτικά φυλάκιση από 15 – 20 έτη. Σε κάθε άλλη περίπτωση, η φυλάκιση που απειλείται για τα κακουργήματα κυμαίνεται από 5 – 15 έτη (ενώ μέχρι σήμερα η ανώτατη είναι 20 χρόνια) και για τα πλημμελήματα κυμαίνεται από 1 μήνα έως 5 έτη.
2) Καταργείται το μέτρο της μετατροπής της ποινής σε χρηματική.
3) Καταργείται από τις παρεπόμενες ποινές η αποστέρηση των πολιτικών δικαιωμάτων και παραμένει σε ισχύ η αποστέρηση θέσεων και αξιωμάτων, η απαγόρευση άσκησης επαγγέλματος, η δημοσίευση καταδικαστικής απόφασης και η δήμευση, ενώ προστίθεται ως παρεπόμενη ποινή και η αφαίρεση άδειας οδήγησης ή εκμετάλλευσης μεταφορικού μέσου.
4) Καταργούνται τα πταίσματα από την κατηγορία των εγκλημάτων, τα οποία πλέον διακρίνονται μόνο σε κακουργήματα και πλημμελήματα, ανάλογα με την απειλούμενη γι’ αυτά ποινή. Για υγειονομικές παραβάσεις, πολεοδομικές παραβάσεις κ.λπ., θα προβλέπονται διοικητικές κυρώσεις, με αποτέλεσμα την αποσυμφόρηση μεγάλου όγκου υποθέσεων από τα δικαστήρια.
5) Διευρύνονται τα τοπικά όρια ισχύος των ελληνικών ποινικών νόμων, ώστε να καλυφθούν οι ανάγκες που έχουν προκύψει από την ανάπτυξη της τεχνολογίας. Έτσι, ορίζεται ότι στις περιπτώσεις που η πράξη τελείται μέσω διαδικτύου ή άλλου μέσου επικοινωνίας, τόπος τέλεσης θεωρείται και η Ελλάδα, εφόσον στο έδαφός της παρέχεται πρόσβαση στα συγκεκριμένα μέσα, με αποτέλεσμα οι ελληνικοί ποινικοί νόμοι να εφαρμόζονται σε όλες αυτές τις πράξεις.
6) Στα εγκλήματα κατά της ζωής και της σωματικής ακεραιότητας, τιμωρείται για πρώτη φορά ο γιατρός ο οποίος κατά τη διάρκεια προγεννητικού ελέγχου, μετά την εικοστή εβδομάδα της κύησης, δεν διαγιγνώσκει από αμέλειά του σοβαρή ανωμαλία του εμβρύου που επάγεται τη γέννηση παθολογικού νεογνού, εφόσον η πάθηση αυτή εμφανισθεί στο νεογνό.
7) Διευρύνεται σημαντικά η έννοια των «οικείων». Στην έννοια των «οικείων» δεν περιλαμβάνονται πλέον μόνο οι συγγενείς με τους οποίους υπάρχουν δεσμοί αίματος, αλλά περιλαμβάνονται και τα μέλη της λεγόμενης «κοινωνικής» οικογένειας, καθώς με τον τρόπο αυτό καλύπτονται οι υιοθεσίες κ.λπ.
8 Παρέχεται στο δικαστήριο η δυνατότητα να επιβάλει μειωμένη ποινή στον ηθικό αυτουργό, μολονότι ορίζεται ότι κατά κανόνα τιμωρείται και αυτός με την ποινή του αυτουργού.
9) Διευρύνεται ο κατάλογος των ελαφρυντικών περιστάσεων και προβλέπονται πλέον ρητά ως ελαφρυντικές περιστάσεις το ότι ο δράστης ωθήθηκε στην πράξη του από την ανάγκη εξεύρεσης εξαρτησιογόνων ουσιών ή διατελώντας υπό την επίδραση αυτών όντας εξαρτημένος, το ότι παραδόθηκε μόνος του αν και θα μπορούσε να διαφύγει, το ότι διευκόλυνε ουσιωδώς την εξιχνίαση του εγκλήματος και το ότι συμπεριφέρθηκε καλά για σχετικά μεγάλο διάστημα μετά την πράξη του, ακόμα και κατά την έκτιση της ποινής του.
τα υπό 1-9 δημοσιεύτηκαν στην εφημερίδα εξπρές την 21-3-2012
